Bijna iedere kat doet het: met ritmische bewegingen van de voorpoten zachtjes duwen en kneden op een kussen, deken of zelfs op jouw schoot. Het ziet er schattig uit, maar wat is het doel hiervan?
Dit zogenaamde “kneden” of “melktrappen” is een natuurlijk en instinctief gedrag dat teruggaat tot de kittenperiode. In dit artikel lees je waarom katten dit doen, wat het betekent en wanneer het iets zegt over hun welzijn.
Wat is kneden precies?
Kneden is het herhaaldelijk afwisselend indrukken van de voorpoten tegen een zacht oppervlak, vaak in een langzaam en ontspannen ritme. Soms spinnen katten erbij of sluiten ze hun ogen. Het lijkt op een soort kattenmassage, maar het gedrag heeft verschillende functies – zowel fysiek als emotioneel.
1. Instinct uit de kittenperiode
Het kneden begint al in de eerste levensdagen van een kitten. Tijdens het zogen duwen kittens ritmisch tegen de buik van hun moeder om de melkproductie te stimuleren. Dat gevoel van warmte, veiligheid en tevredenheid blijft ook op volwassen leeftijd gekoppeld aan het kneden.
Wanneer een volwassen kat datzelfde gedrag vertoont, betekent het vaak dat hij zich veilig en ontspannen voelt.
2. Een teken van genegenheid
Katten kneden vaak op hun eigenaar, dekens of kleding. Dat is geen toeval. Het duiden met hun poten is een manier om affectie te tonen. Een kat die op jou kneedt, beschouwt je als onderdeel van haar sociale groep – vergelijkbaar met hoe ze bij haar moeder of nestgenoten zou liggen. Het is dus een teken van vertrouwen en verbondenheid.
3. Geurmarkering
In de voetzolen van een kat zitten kleine geurklieren. Door te kneden, verspreiden ze feromonen op de plek waar ze zich prettig voelen. Zo markeren ze hun omgeving met hun eigen geur: “dit is van mij”. Het is een onzichtbare maar duidelijke boodschap voor andere katten dat de plek (of persoon) veilig en vertrouwd is.
4. Comfort en ontspanning
Katten kneden vaak voor ze gaan liggen of slapen. Het gedrag helpt hen een zachte ondergrond te ‘vormen’, vergelijkbaar met hoe wilde katten gras platdrukken om een comfortabel nest te maken. Het ritme en de druk van het kneden hebben bovendien een kalmerend effect, waardoor de kat sneller tot rust komt en begint te spinnen.
5. Restgedrag van hun wilde voorouders
In het wild maakten katten hun slaap- en geboorteplekken klaar door de grond of bladeren te platten. Dit gedrag is genetisch verankerd en komt nog steeds voor bij huiskatten. Zelfs al slapen ze op een moderne bank, het instinct om eerst even te “voorbereiden” blijft bestaan.
6. Hormonale en voortplantingssignalen
Niet gecastreerde poezen kunnen ook kneden wanneer ze krols zijn. Het is dan onderdeel van hun paringsgedrag en gaat vaak samen met rollen, miauwen en verhoogde aandacht voor geuren. In die context is kneden dus een teken van hormonale activiteit en niet van ontspanning.
7. Kalmerend gedrag
Net als mensen die aan hun haar frunniken of met hun vingers tikken, gebruiken sommige katten kneden als een manier om spanning te verminderen. Katten die zich onzeker voelen of net verhuisd zijn, kunnen vaker kneden om zichzelf gerust te stellen. Dit gedrag is onschadelijk en verdwijnt meestal zodra de kat zich weer op haar gemak voelt.
8. Wanneer kneden overmatig wordt
Hoewel kneden normaal gedrag is, kan het soms té vaak of dwangmatig gebeuren. Katten die veel alleen zijn of te weinig prikkels krijgen, kunnen gaan overkneden – vaak in combinatie met sabbelen aan dekens of kleding. Dat kan wijzen op stress of verveling. In dat geval helpt het om:
- Meer speeltijd en aandacht te bieden.
- Verschillende rustplekken en krabmogelijkheden aan te bieden.
- De kat niet te straffen, maar af te leiden met speelgoed of aaien.
9. Verschillen tussen katten
Niet elke kat kneedt even vaak. Sommige doen het dagelijks, anderen zelden. Het heeft te maken met karakter, socialisatie en de ervaringen in de eerste levensweken. Kittens die vroeg van hun moeder zijn gescheiden, kunnen later vaker kneden of sabbelen omdat ze het troostende zuiggevoel blijven opzoeken.
10. Moet je ingrijpen?
In bijna alle gevallen is kneden volkomen normaal gedrag dat je niet hoeft af te leren. Zorg alleen dat je kat niet met zijn nagels in je huid kneedt door een deken of handdoek op schoot te leggen. Als het gedrag plotseling verandert of gepaard gaat met onrust, overmatig likken of sabbelen, kan stress of een medisch probleem meespelen – overleg dan met een dierenarts.
Katten kneden met hun poten omdat het een instinctief, geruststellend gedrag is dat teruggaat tot hun kittenperiode. Het staat symbool voor tevredenheid, genegenheid en veiligheid. Soms heeft het ook een functie als geurmarkering of nestvoorbereiding. Alleen als het gedrag extreem vaak voorkomt of met stress gepaard gaat, is verder onderzoek nodig. In de meeste gevallen geldt: een knedende kat is een gelukkige kat.
