De cavia is een van de meest geliefde huisdieren ter wereld. Deze vriendelijke knaagdieren zijn sociaal, nieuwsgierig en relatief makkelijk te verzorgen, mits je weet wat ze nodig hebben. Helaas worden ze nog vaak onderschat en verkeerd gehouden.
In dit artikel lees je alles wat je moet weten over het houden van cavia’s: van hun leefomgeving en voeding tot gedrag, gezondheid en gezelschap.
Oorsprong en karakter
Cavia’s (Cavia porcellus) komen oorspronkelijk uit Zuid-Amerika, waar hun wilde voorouders in bergachtige graslanden leefden. Ze werden al duizenden jaren geleden door de Inca’s gedomesticeerd. Tegenwoordig zijn ze wereldwijd populaire huisdieren vanwege hun rustige aard en schattige uiterlijk.
- Gemiddelde levensduur: 5–8 jaar.
- Lengte: 20–30 cm, afhankelijk van ras en geslacht.
- Gewicht: 700–1200 gram.
- Karakter: sociaal, nieuwsgierig en zachtaardig.
Sociaal gedrag: nooit alleen houden
Cavia’s zijn uitgesproken groepsdieren. In het wild leven ze in kleine kuddes en communiceren ze voortdurend met piepjes, brommetjes en fluittonen. Een cavia alleen houden is daarom dieronvriendelijk en sinds 2014 zelfs verboden in Zwitserland vanwege welzijnsredenen. Ook in Nederland adviseren deskundigen altijd minimaal twee cavia’s samen te houden.
De beste combinatie is vaak twee vrouwtjes of een gecastreerd mannetje met een vrouwtje. Twee mannetjes kunnen samenleven als ze van jongs af aan gewend zijn aan elkaar en genoeg ruimte hebben.
Huisvesting
Een veelgemaakte fout is dat cavia’s in te kleine hokken gehouden worden. Ze hebben juist veel loopruimte nodig om gezond en actief te blijven.
- Minimale afmetingen: 120 x 60 cm voor twee cavia’s, groter is beter.
- Bodem: stevige ondergrond met absorberend bodembedeksel zoals hennepvezel, aubiose of papierkorrels.
- Temperatuur: 18–22 °C, vermijd tocht en direct zonlicht.
- Inrichting: schuilplaatsen, tunnels, huisjes en hooibergen voor verrijking.
- Buitenhuisvesting: kan, maar met schaduw, bescherming tegen roofdieren en vorstvrij hok.
Cavia’s kunnen niet goed springen of klimmen, dus zorg voor lage opstapjes in plaats van verdiepingen.
Voeding: veel hooi, elke dag vitamine C
Cavia’s zijn planteneters en hebben een gevoelig spijsverteringsstelsel. Hun darmen moeten continu in beweging blijven, dus ze moeten 24 uur per dag hooi tot hun beschikking hebben. Daarnaast is vitamine C essentieel, omdat cavia’s dit – net als mensen – niet zelf kunnen aanmaken.
- Hooi: het belangrijkste voedsel, houdt gebit en darmen gezond.
- Groenvoer: dagelijks verse groenten zoals paprika, witlof, andijvie, selderij of komkommer.
- Fruit: af en toe een klein stukje appel of aardbei als traktatie.
- Brokjes: kies speciaal caviavoer met vitamine C, geef niet te veel.
- Water: altijd vers, in fles of zwaar bakje.
Geef nooit ijsbergsla, brood of suikerhoudend voedsel – dit kan diarree of gasvorming veroorzaken.
Verzorging
- Vacht: korthaar vraagt weinig onderhoud, langhaar moet regelmatig geborsteld worden.
- Nagels: elke paar weken knippen om ingroeien te voorkomen.
- Tanden: groeien levenslang door; zorg voor hooi en knaaghout om te slijten.
- Schoonmaken: verwijder dagelijks vieze plekken, ververs bodembedekking wekelijks.
Gezondheid en signalen van ziekte
Een gezonde cavia is alert, eet goed en heeft een glanzende vacht. Let op veranderingen in gedrag of eetlust – dat kan snel wijzen op ziekte. Cavia’s verbergen pijn uit instinct, dus alertheid is belangrijk.
- Veelvoorkomende problemen: tandproblemen, vitamine C-tekort, luchtweginfecties, parasieten en schurft.
- Dierenarts: kies bij voorkeur een dierenarts met ervaring in knaagdieren.
- Vaccinaties: niet verplicht, maar regelmatige controle en goede hygiëne zijn essentieel.
Omgaan met je cavia
Cavia’s zijn geen knuffeldieren zoals katten of honden, maar ze kunnen wel tam worden. Pak ze rustig op met twee handen onder de buik en borst, en steun altijd het achterlijf. Laat ze dagelijks wennen aan je aanwezigheid door te praten en voorzichtig te aaien. Plotselinge bewegingen of harde geluiden zorgen voor stress.
Fokken of adoptie?
Fokken wordt afgeraden: cavia’s krijgen snel meerdere jongen en dracht brengt risico’s met zich mee. Er zitten bovendien veel cavia’s in opvangcentra die een nieuw thuis zoeken. Overweeg dus om te adopteren via een lokale opvang of de Dierenbescherming.
Samenvatting
Cavia’s zijn sociale, vriendelijke en onderhoudsvriendelijke huisdieren – mits ze voldoende ruimte, gezelschap en goede voeding krijgen. Hou ze nooit alleen, bied altijd onbeperkt hooi en dagelijks groenten aan, en zorg voor een schoon, veilig verblijf. Met liefdevolle verzorging en aandacht kan een cavia 6 tot 8 jaar een vrolijke huisgenoot zijn.
Cavia’s zijn klein van stuk, maar groot in persoonlijkheid – ze bloeien pas echt op met soortgenoten, ruimte en goede zorg.
