Schildpadden lijken rustige en gemakkelijke huisdieren, maar in werkelijkheid vragen ze veel zorg, ruimte en kennis. Bovendien mag je niet zomaar elke soort als huisdier houden. In Nederland gelden strikte regels voor het bezitten, verhandelen en verzorgen van schildpadden.
In dit artikel lees je welke soorten zijn toegestaan, wat de wettelijke eisen zijn en waar je op moet letten als je overweegt een schildpad in huis te nemen.
De wetgeving rond schildpadden
Sinds de invoering van de Huis- en hobbydierenlijst (ook wel de Positieflijst genoemd) bepaalt de overheid welke diersoorten geschikt zijn als huisdier. Alleen soorten die op deze lijst staan, mag je legaal houden. Dat geldt ook voor schildpadden. De lijst wordt regelmatig aangepast op basis van dierenwelzijn en volksgezondheid.
De meeste landschildpadden zijn toegestaan, maar voor veel waterschildpadden gelden beperkingen of verboden, omdat ze schade kunnen veroorzaken aan natuur of volksgezondheid.
Verboden schildpadden
Een bekende soort die niet meer als huisdier mag worden gehouden is de roodwangschildpad (Trachemys scripta elegans). Deze soort werd jarenlang verkocht in dierenwinkels, maar is sinds 2017 verboden vanwege het risico op overpopulatie in de natuur. De roodwangschildpad is een invasieve exoot die in Nederlandse vijvers en sloten schade aanricht aan inheemse dieren.
Ook andere Trachemys-soorten, zoals de geelwang- en geelbuikschildpad, mogen niet meer worden ingevoerd, verhandeld of gefokt. Bestaande dieren mogen nog wel gehouden worden, mits ze niet worden uitgezet.
Toegestane soorten
Enkele schildpadden die wel zijn toegestaan als huisdier:
- Griekse landschildpad (Testudo hermanni)
- Moorse landschildpad (Testudo graeca)
- Kleine breedsnuitlandschildpad (Testudo marginata)
- Vierteenlandschildpad (Testudo horsfieldii)
- Muskusschildpad (Sternotherus odoratus) – een kleine waterschildpad die minder belastend is voor de natuur.
Voor al deze soorten geldt dat je ze alleen mag houden als ze uit legale kweek komen. Koop dus nooit een schildpad zonder duidelijke herkomst of papieren, want handel in wilde exemplaren is strafbaar.
Huisvesting en verzorging
Ook al zijn sommige schildpadden toegestaan, dat betekent niet dat ze eenvoudig te houden zijn. Ze hebben specifieke eisen aan temperatuur, verlichting en voeding.
- Ruimte: een ruim terrarium of buitenverblijf met droge en vochtige zones.
- Warmte en UV-licht: onmisbaar voor hun stofwisseling en schildgroei.
- Voeding: afhankelijk van de soort: bladgroenten, kruiden, soms insecten of vis.
- Hygiëne: vooral bij waterschildpadden, omdat hun water snel vervuilt.
Een schildpad kan bovendien zeer oud worden – vaak 40 tot 80 jaar. Wie een schildpad aanschaft, neemt dus een zorgplicht voor de lange termijn.
Gezondheidsrisico’s voor mensen
Schildpadden kunnen salmonella bij zich dragen, ook als ze gezond lijken. Dat maakt hygiëne belangrijk, zeker in gezinnen met jonge kinderen of ouderen. Was altijd je handen na het schoonmaken van het verblijf of na contact met het dier, en laat schildpadden niet in keukens of badkamers rondlopen.
Samenvatting
Je mag in Nederland alleen schildpadden houden die op de Huis- en hobbydierenlijst staan. Soorten zoals de Griekse en Moorse landschildpad zijn toegestaan, maar roodwangschildpadden en andere exoten niet. Wie een schildpad als huisdier wil, moet zorgen voor voldoende ruimte, warmte, UV-licht en een goed dieet. Denk goed na: schildpadden worden oud, vragen veel verzorging en zijn geen dieren om impulsief aan te schaffen.
Een schildpad mag dan langzaam zijn, maar de verantwoordelijkheid die erbij hoort is groot en duurt een leven lang.
